Latincede “magnetic resonance imaging MRI”, Türkçesi Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG), nükleer manyetik rezonans görüntüleme veya manyetik rezonans tomografi olarak bilinir. Halk arasında kısaca MR veya Emar olarak adlandırılır. Peki MR Zararlı mı? MR canlıların vücut doku ve organlarının görüntüleme ve hastalıkların teşhisi amacıyla kullanılan bir tanı aracıdır. Yüksek seviye manyetizma ile canlı doku, yansıtma yöntemiyle görüntülenir.
Genel anlamda MR diye bilinen bu işlem, aslında nükleer manyetik rezonans görüntülemedir. Dokudaki hidrojen atomlarının yoğunluklarına ve hareketlerine göre görüntü oluşturur. MR’da radyasyon (X-ışını) kullanılmaz, onun yerine manyetik alanla vücuttaki hidrojen atomlarının çekirdeklerindeki proton uyarılır. Alıcılara ulaşan sinyaller bilgisayar analizleriyle siyah beyaz görüntülere (Perfüzyongörüntülemelerde
sonuçlar renklendirilebilir) dönüştürülür. Bu amaçla kullanılan manyetik alan 1 – 1,5 Tesla aralığındadır. Bazen şu soru akla gelebilir, MR çekimi için ne kadar tesla iyidir? Teslanın fazla olması ile verimli bir çekim arasında direkt bir bağlantı olmadığı gibi fazla tesla olması yanetkisinin artması anlamına da gelebilir. Günümüzde gelişen ülkelerde 5,6,7,8,9,10 tesla kadar MR’lar mevcuttur ancak 1.5 T ve üstü cihazlar çok özel durumlar ve araştırma amaçlı kullanılmaktadır.
Günümüzde MR özellikle yumuşak dokuları görüntülemede kullanılır. Merkezi sinir sistemi (beyin ve omurilik) hastalıklarının teşhisinde, sporcu yaralanmalarında, kas iskelet sistemi, özellikle menisküs, bel fıtığı gibi rahatsızlıkların tespitinin yanı sıra her türlü nörolojik hastalıkların değerlendirmesinde sıkça kullanılmaktadır.
MR Zararlı mı?
MR görüntülemenin, canlı organizma üzerinde şu ana kadar kanıtlanmış herhangi bir zararı yoktur. Buna gebeler de dahildir; ama yine de organ gelişiminin gerçekleştiği ilk üç ayda (1.trimester) MR çekimi önerilmez. Metal etkileşimi olan, vücudunda mıknatıs ya da metal protez taşıyan, kalp pili kullanan, göz içinde yabancı cisim bulunan, ateşli silah yaralanması geçirmiş olan (çoğu uyumsuz metaldir) ya da kalıcı dövme sahibi kişilerin MR cihazına girmeleri sakıncalı kabul edilir (hayati tehlike doğurabilir).
Manyetik rezonans görüntüleme süresi, inceleme yapılan bölgeye, bölge sayısına, konulan ön tanıya göre değişiklik gösterip 15 – 75 dk. arasında sürebilir. Ayrıca gerek görülürse inceleme esnasında IV (damar içi) yoluyla kontrast madde kullanılarak kontrastlı (ilaçlı) çekim yapılır.
Manyetik rezonans görüntülemenin, Fonksiyonel MR, Difüzyon-Perfüzyon Ağırlıklı MR, MR Spektroskopi gibi farklı çeşitleri vardır.
MR ANJİYOGRAFİ
Manyetik Rezonans Anjiografi (MRA) nedir?
MR anjiografi vücuttaki damarların görüntülendiği bir MR çalışmasıdır. MR teknolojisi kullanarak damar hastalıklarının tanısında son yıllarda oldukça sık kullanılmaktadır. İlaç verilmeden büyük ana damarlar rahatça görüntülenebilmektedir. Ancak Gadolinium adı verilen özel ilaçlar kullanılarak görüntü kalitesi belirgin olarak artmakta ve damar yapılara ait ince ayrıntılar görüntülenebilmektedir.
En önemli avantajı kateter ve BT anjiografide kullanılan kontrast maddelere bağlı allerjik reaksiyon riskinin oldukça düşük olmasıdır. Bazı durumlarda artefakt olarak adlandırılan görüntü kirliliği sonucu yanlış sonuçlar oluşturması ise dezavantajıdır. İnceleme süresi ve maliyeti diğer anjiografi yöntemlerine göre daha düşüktür.
Manyetik Rezonans Anjiografi tetkiki nasıl gerçekleştirilir?
Hasta MR tarayıcısının içine yerleştirilen özel bir masaya yatırılır. Standart bir yöntem, her biri iki-on dakika süren ve sayıları iki-altı arasında değişen görüntüleme sekanslarından oluşur. Her bir sekans spesifik bir görüntü oryantasyonu ve değişik derecede görüntü kontrastı ve netliği sağlar. Eğer kontrast madde verilmesi gerekirse sekanslardan biri sırasında toplardamardan Gadolinium verilir. Bu ilaç damarların parlamasını ve çevre dokulardan daha iyi ayırt edilmesini sağlar.
En Çok Kullanıldığı Bölgeler :
- Serebral MRA : Beyin damarlarının MR anjiografisi
- Karotis ve Vertebral MRA : Boyundan beyine giden ana damarların görüntülenmesi
- Aorta MRA : Kalpten çıkan ve göğüs boşluğundan karın içine dönerek vücuda kan götüren ana damarın MR anjiografisi
- Ekstremite MRA : Kol ve bacak damarlarının MR anjiografisi
- Renal MRA : Böbrek damarlarının MR anjiografisi
MR KOLANJİYOGRAFİ
MRKP, safra ve pankreas sıvısı gibi durağan sıvıların çevredeki yumuşak dokulara göre yüksek sinyalli görüntülenmesini sağlayan ucuz, invaziv olmayan ve iyonizan radyasyon içermeyen bir tetkiktir. Uygulama 6-8 saatlik tam açlık sonrası gerçekleştirilir ve 2,5-3 dakika sürmektedir. MRKP (MRCP) ile safra yolları ve pankreatik kanaldaki darlık ve genişlemeler ile bunların nedenleri (taş, safra çamuru, tümör vb.) ortaya konulabilmektedir.
