Hidradenitis Süpürativa hastalığı koltuk altında gelişen müzmin (kronik) bir cilt iltihabıdır. İltihaba bağlı yara ve şişlikler çıban veya abse şeklinde olur. Bu gibi şişlik ve yaralar koltuk altı, kasık bölgesi ve makat (anal) bölgesinde sık görülür. Erken dönemde tedavi edilirse başarı oranı çok yüksek olur.
Bayanlarda memelerin alt kısmında, kalça aralarında ve uyluğun iç kısmında da oluşabilir. Sürekli tekrarlayan iltihabi olaylardan dolayı bölgede sert, kabuklu ve çirkin yaralar (skar) gelişir. Genellikle ergenlik yaşlarında başlar.
Hidradenit suppurativa kansere yol açmadığı gibi kötü huylu bir hastalık değildir.
Hidradenitis Nedenleri
Hidradenitis suppurativa, saç köklerinin tıkanması ve iltihaplanması durumunda gelişir. Kimse tam olarak bu tıkanmanın neden gerçekleştiğini bilmiyor. Rol oynayabilen faktörler arasında hormonlar, metabolik sendrom, genetik, düzensiz bağışıklık sistemi tepkisi, sigara ve aşırı kilo bulunur.
Hidradenitis suppurativa bir enfeksiyondan kaynaklanmaz ve cinsel yolla bulaşamaz. Bulaşıcı değildir ve düşük hijyen şartlarından oluşmaz.
Risk faktörleri
Riskinizi artırabilecek faktörler şunları içerebilir:
- Yaş. Hidradenit suppurativa, en sık 20-25 yaş arasındaki kadınlarda görülür. Erken başlangıçlı bir yaş, daha yaygın hastalık gelişimi ile ilişkili olabilir.
- Cinsiyet. Kadınlar hidradenitis suppurativa geliştirmek için erkeklerden daha fazla yatkındır.
- Aile öyküsü. Hidradenitis suppurativa gelişme eğilimi kalıtsal olabilir.
- Diğer şartlar. Hidradenit suppurativa, artrit, şiddetli akne, obezite, enflamatuar barsak hastalığı, Crohn hastalığı, metabolik sendrom ve diyabet dahil olmak üzere diğer birçok durumla ilişkilendirilebilir.
- Sigara içmek. Sigara içen tütün hidradenitis suppurativa ile ilişkilendirilmiştir.
Hidradenitis Belirtileri
Hidradenitis suppurativa genellikle koltuk altı, kasık ve anal alan gibi birçok yağ ve ter bezleriyle saç köklerinin çevresinde oluşur. Ayrıca, iç uyluklar gibi derinin göğüslerin altında ve kalçaların arasında sürtündüğü yerde de oluşabilir. Hidradenitis suppurativa, bir noktayı veya vücudun birçok bölgesini etkileyebilir.
Hidradenitis suppurativa’nın belirti ve semptomları:
- Siyah nokta. Siyah nokta içeren küçük çukurlu cilt bölgeleri – genellikle çiftler halinde veya “çift namlulu” bir düzende görülür – ortak bir özelliktir.
- Kırmızı, hassas yumrular. Bu çarpmalara sık sık genleşir, kırılır ve irin boşaltılır. Drenaj kötü bir kokuya sahip olabilir. Kaşıntı ve yanma çarpmalara eşlik edebilir. Genellikle cildin cilde sürtündüğü bölgelerde görülürler.
- Acı, bezelye büyüklüğünde topaklar. Derinin altında gelişen bu sert topaklar yıllarca sürebilir, genişleyebilir ve iltihaplanabilir.
- Tüneller. Zamanla, topaklar bağlayan izler cilt altında oluşabilir. Bu yaralar çok yavaş iyileşir ve irin akabilir.
- Stress, asosyallik
Hidradenit suppurativa genellikle puberte ile 40 yaşları arasında başlar, haftalar veya aylarca devam eden tek ve ağrılı bir şişlikle. Bazı insanlar için, hastalık giderek kötüleşir ve vücutlarının birçok alanını etkiler. Diğer insanlar sadece hafif semptomlar yaşarlar. Aşırı kilo, stres, hormonal değişiklikler, ısı veya nem belirtileri kötüleştirebilir. Kadınlarda menopozdan sonra hastalık şiddeti azalabilir.
Ne zaman doktora görünmeli?
Hidradenitis suppurativa’nın erken tespiti, etkili bir tedavinin anahtarıdır. Aşağıdaki durumlar varsa doktorunuza görünün:
- Acı varsa
- Birkaç hafta içinde düzelmez ise
- Tedavi haftaları içinde geri döner ise
- Birkaç yerde belirir ise
- Sık sık tekrarlıyorsa
Komplikasyonları
Kalıcı ve şiddetli hidradenitis suppurativa sıklıkla aşağıdaki komplikasyonlara neden olur:
- Enfeksiyon. Etkilenen bölge enfeksiyona duyarlıdır.
- Yara ve cilt değişiklikleri. Yaralar iyileşebilir, ancak ip benzeri yaralar, çukurlu cilt veya normalden daha koyu olan cilt lekeleri bırakabilir.
- Hareket kısıtlığı. Yaralar ve skar dokusu, özellikle hastalık koltukaltı veya uyluk bölgelerini etkilediğinde sınırlı veya ağrılı harekete neden olabilir.
- Tıkanmış lenf drenajı. Hidradenit suppurativa için en yaygın bölgeler ayrıca birçok lenf bezi içerir. Skar dokusu lenf drenaj sistemine müdahale edebilir ve bu da kollarda, bacaklarda veya cinsel organlarda şişmeye neden olabilir.
- Sosyal izolasyon. Yaraların yeri, drenajı ve kokusu, utanç ve gönülsüzlükten dolayı halka açılarak üzüntü ya da depresyona neden olabilir.
- Kanser. Nadiren, ilerlemiş hidradenitis suppurativa hastalarında, etkilenen ciltte skuamöz hücreli karsinom gelişebilir.
Tedavisi
Halk arasında bir çok hidradenitis suppurativa bitkisel tedavi karışımı mevcuttur ancak maalesef çoğu zaman sonuçlar geçicidir ve bölgede tekrarlayan enfeksiyon, apse ve fistül oluşumuna neden olmaktadır. Kesin sebebi belli olmayan bu hastalığın ne yazık ki kesin ve standart bir tedavisi de yoktur.
Erken dönemde konulan teşhis yaraların ilerlemesini engelleyebilir. Bölgede iltihap oluştuğunda çeşitli antibiyotik ve antiinflamatuvar ilaçlar kullanılabilir. Absenin oluştuğu durumlarda ise cerrahi müdahale ile boşaltılması sağlanabilir. İleri evredeki vakalarda cerrahi eksizyon uygulanabilir.
Nasıl Önlem alınır?
- koltuk altı bölgesini temiz tutmak
- terlemeyi azaltan giysiler
- kilo vermek
- Koltuk altındaki kılları tamamen dibinden kesmemek