Genel Anestezinin yan etkileri nelerdir?

Genel anestezi ne zaman kullanılır ve güvenli midir?

Genel anestezi çok güvenlidir. Hastalar, önemli sağlık sorunları olsa bile, ciddi sorunlar olmadan genel anesteziyi tolere edebilir. Ancak herhangi bir ilaç veya tıbbi işleme karşı elbette bazı yan etkiler yaşanabilir. İşte beklentiler..

Kısa süreli yan etkiler

Genel anestezinin çoğu yan etkisi ameliyatınızdan hemen sonra ortaya çıkar ve uzun sürmez. Ameliyat bittiğinde ve anestezi ilaçları durdurulduktan sonra, ameliyat odasında veya iyileşme odasında yavaşça uyanırsınız. Muhtemelen kendinizi garip ve duygusal anlamda biraz karışık hissedeceksiniz.

Ayrıca, bu yaygın yan etkilerden herhangi birini de hissedebilirsiniz:

• Mide bulantısı ve kusma. Bu yaygın yan etki genellikle işlemden hemen sonra ortaya çıkar, ancak bazı insanlar bir veya iki gün boyunca hasta hissetmeye devam edebilir. Bulantı önleyici ilaçlar yardımcı olabilir.
• Kuru ağız. Uyandığınızda kendinizi kavrulmuş hissedebilirsiniz. Çok fazla mide bulantısı olmadığı sürece, su yudumlamak ağız kuruluğuna iyi gelebilir.
• Boğaz ağrısı veya ses kısıklığı. Ameliyat sırasında nefes almanıza yardımcı olmak için boğazınıza yerleştirilen tüp (entübasyon tüpü) çıkarıldıktan sonra boğaz ağrısına neden olabilir.
• Titreme ve titreme. Genel anestezi sırasında vücut ısınızın düşmesi yaygındır. Doktorlarınız ve hemşireleriniz ameliyat sırasında sıcaklığınızın çok fazla düşmediğinden emin olacak, ancak titreyerek ve soğuk hissederek uyanabilirsiniz. Titremeleriniz birkaç dakika ila saatler sürebilir.
• Karışıklık ve bulanık düşünme. Anesteziden ilk uyandığınızda, karışık, uykulu ve sisli hissedebilirsiniz. Bu genellikle sadece birkaç saat sürer, ancak bazı insanlar için – özellikle yaşlı yetişkinler – karışıklık günler veya haftalar sürebilir.
• Kas ağrıları. Ameliyat sırasında kaslarınızı gevşetmek için kullanılan ilaçlar (antispazmodik) daha sonra kas ağrısına (Miyalji) neden olabilir.
• Kaşıntı. Operasyon sırasında veya sonrasında narkotik (opioid) ilaçlar kullanılırsa kaşıntı görülebilir. Bu durum, bu ilaç sınıfının ortak bir yan etkisidir.
• Mesane sorunları. Genel anesteziden sonra kısa bir süre idrara çıkmakta güçlük çekebilirsiniz (üriner retansiyon). Bu durum mesane kaslarının hareketsizliğine bağlıdır. Uzun süre devam eden idrar sorunlarında geçici süreyle idrar sondası (foley kateter) takılabilir.
• Baş dönmesi. İlk ayağa kalktığınızda başınız dönebilir. Dolayısıyla önce bir süre yatakta oturur vaziyette olmanız uygundur. Bol miktarda sıvı içmek kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olacaktır.

Uzun vadeli yan etkiler

Çoğu insan uzun süreli yan etki yaşamaz. Bununla birlikte, yaşlı hastaların birkaç günden fazla süren yan etkiler yaşama olasılığı daha yüksektir.

Bu durum şunları içerebilir:

• Ameliyat sonrası deliryum. Bazı insanlar ameliyattan sonra kafaları karışabilir, yönünü karıştırabilir veya bazı şeyleri hatırlamakta güçlük çekebilir. Bu yönelim bozukluğu gelip gidebilir, ancak genellikle yaklaşık bir hafta sonra geçer.
• Postoperatif bilişsel işlev bozukluğu (Postoperative cognitive dysfunction POCD). Bazı insanlar ameliyattan sonra devam eden hafıza problemleri veya diğer bilişsel bozukluklar yaşayabilir. Ancak bunun anestezinin bir sonucu olması pek olası değildir. Ameliyatın kendisinin bir sonucu gibi görünüyor.

Bazı araştırmalar, 60 yaşın üzerindeki kişilerin POCD geliştirme olasılığının daha yüksek olabileceğini göstermektedir. Ayrıca, aşağıdaki durumlarda POCD geliştirme olasılığınız daha yüksek olabilir:

• felç geçirdi
• kalp hastalığı
• akciğer hastalığı
• Alzheimer hastalığı
• Parkinson hastalığı

Risk Faktörleri

Çoğunlukla, genel anestezi çok güvenlidir. Sizi riske atan cerrahi prosedürün kendisidir. Ancak yaşlılar ve uzun prosedürleri olanlar en çok yan etki ve kötü sonuçlar riski altındadır.

Aşağıdaki durumlardan herhangi birine sahipseniz, doktorunuza söylediğinizden emin olun çünkü bu durumlar ameliyat sırasında ve sonrasında ne kadar iyi olacağınızı etkileyebilir:

• anesteziye karşı ters tepkiler (advers reaksiyon) öyküsü
• uyku apnesi
• Sara, epilepsi nöbetleri
• şişmanlık
• yüksek tansiyon HT
• diyabet DM
• kalp hastalığı KV
• akciğer hastalığı KOAH
• böbrek hastalığı ABY KBY
• ilaç alerjileri
• Ayrıca: Sigara, alkol ve kullan kan sulandırıcı (antikoagulan) ve inceltici ilaçlar örneğin: Aspirin, coraspin, ecopirin, Klopidogrel (Plavix), Dipiridamol (Persantine), Tiklopidin (Ticlid)

Ameliyat sırasında uyanmak mümkün mü?

Çok nadiren, insanlar ameliyat sırasında neler olduğunun farkında olabilirler. Bazı uzmanlar her 1000 kişiden 1’inin bilincini geri kazandığını, ancak konuşamadığı veya kıpırdamadığı için doktorları harekete geçirmediği tahmin ediliyor. Diğer kaynaklar, 15.000’den 1’i veya 23.000’den 1’i kadar seyrek olarak daha nadir olduğunu bildiriyor.

Bu durum yaşandığında, kişi genellikle herhangi bir acı hissetmez. Bununla birlikte, operatif farkındalık çok üzücü olabilir ve travma sonrası stres bozukluğuna benzer şekilde uzun süreli psikolojik sorunlara neden olabilir.

Genel anestezi altında operatif farkındalık yaşarsanız, deneyiminiz hakkında bir terapist veya danışmanla konuşmanın faydalı olduğunu görebilirsiniz.

Genel anestezi neden daha fazla tercih ediliyor?

Ameliyata ihtiyacınız varsa, muhtemelen neler olduğunu hissetmek istemezsiniz. Hastaların ünlü bir cümlesi vardır:

Hocam hiçbir şey görmek veya duymak istemiyorum. Beni bayıltın hocam..

Ameliyat türüne bağlı olarak, bu çeşitli yollarla gerçekleştirilebilir.

Ameliyatla ilgili aşağıdaki faktörler varsa, doktorunuz size muhtemelen genel anestezi önerecektir:

• Uzun zaman sürecekse
• kan kaybına neden olacaksa
• nefes almanızı etkileyecekse

Genel anestezi esasen bir bayılma türüdür(tıbbi olarak indüklenen bir komadır). Doktorunuz sizi bilinçsiz hale getirmek için ilaç uygular, böylece ameliyat sırasında hareket etmeyecek veya hissetmeyeceksiniz.

Diğer prosedürler aşağıdakilerle yapılabilir:

• lokal anestezi, elinize dikiş atıldığı zaman
• sedasyon, endoskopi veya kolonoskopi yaptırdığınız zaman
• bölgesel anestezi, doğumda epidural anstezi gibi

Endişelenmeyin. İşleminizi planlarken doktorunuz bireysel seçeneklerinizde size yol gösterecektir. Neyin kullanılacağı ve nedeniyle ilgili sorularınızı yanıtlayacaktır.

Son olarak..

Tüm sağlık bilgileriniz hakkında doktorlarınızla açıkça konuşmanız önemlidir. Anestezi uzmanınız bakımınızı güvenle yönetebilir ve yan etkilerinizi tedavi edebilir.

İşlemden önce cerrahınız ve anestezi uzmanınızla konuştuğunuzda, endişeleriniz ve beklentileriniz hakkında onlarla konuştuğunuzdan emin olun. Ayrıca şunları da konuşmalısınız:

• önceki anestezi deneyimi
• sağlık koşulları
• ilaç, sigara, alkol veya uyuşturucu kullanımı

Ne yiyebileceğiniz, yiyemeyeceğiniz ve almanız gereken veya almamanız gereken ilaçlar da dahil olmak üzere tüm yazılı talimatlarınıza uyduğunuzdan emin olun. Bu talimatları takip etmek, genel anestezinin bazı yan etkilerini en aza indirmeye yardımcı olabilir. (Yararlanan kaynak: healthline)