Kolon Divertikülü, basitçe barsak duvarının fıtıklaşması anlamına gelir. Barsak duvarında kesecikler veya baloncuklar oluşur. Fıtıklaşmaya neden olan basıncın barsağın içerisinden veya dışarısından olmasıyla ilgilidir. Latincesi Diverticula dir.
Divertikül Çeşitleri
- İtme (Pushing) Divertikül. Barsak içi basınç artışından dolayı oluşur örneğin kabızlık.
- Çekme (Pulling) Divertikül. Dışarıdan uygulanan çekim gücü ile oluşur.
Kolon Divertiküllerin duvar yapısı dikkate alınarak yapılan sınıflamada da ise iki ana gurup altında sınıflanmaktadır:
- Gerçek Divertikül. Barsak duvarının tamamının fıtıklaşması.
- Yalancı Divertikül. Barsak duvarının bir kısmının fıtıklaşması.
Divertiküllerin Belirtileri Nelerdir?
Çoğu divertiküller sessiz ve ağrısız olduğundan teşhis edilemez. Hastaların %30’unda ise:
- karın ağrısı
- kabızlık
- karında şişkinlik
- Komplikasyon. Divertiküllerin iltihaplanması durumlarda ise (Divertikülit = Diverticulatis) aşırı karın ağrısı (akut batın), makattan kan gelmesi, ishal ve ateş olabilir. Divertikül delindiğinde ise barsak içeriği karın boşluğuna boşalır ve akut peritonit tablosu gelişir. Bu durumu hayati tehlikesi vardır.
Meckel Divertikülü ince ve kalın barsağın buluştuğu bölgeye yakın bir yerde olduğundan sık sık Apandisit hastalığı ile karıştırılır ve yanlış tanı ve tedaviye neden olur.
Kalın barsakta oluşan çok sayıdaki divertiküler hastalığa da Divertikülosis Coli adı verilir.
Divertikül Nasıl Anlaşılır?
Çoğu divertikül tesadüfen teşhis edilir. Karın ultrasonu, tomografi veya MR filmlerinde, Kolonoskopi ve endoskopi esnasında, baryumlu kolon grafilerinde ortaya çıkar.
Divertikülün tedavisi nedir?
Çoğu Kolon Divertikülü belirti yapmadığından dolayı tedavi gerektirmez ve sadece takip edilmesi yeterlidir. Ancak şikayetlere neden olan iltihabi divertiküller uygun antibiyotiklerle tedavi edilir. Cerrahi müdahale aşağıdaki durumlarda yapılır:
- medikal tedaviye yanıt vermeyen divertikülitler
- divertikülün delinmesi veya komşu organlara fistülize olması
- divertikül içerisinden kaynaklanan aşırı kanamalar
- çok sayıda divertikülün olması
Kolon Divertikülü için Cerrahi Tedavi
Cerrahi müdahale esnasında 1-3 adet olan divertiküller tek tek çıkartılır ve geriye kalan barsak onarılır (divertikülektomi = Wedge rezeksiyonu ve primer sütür). Çok sayıda olan divertiküllerde (divertikulosis Coli) ise barsağın belli bir bölümü tamamen çıkartılır ve geriye kalan sağlam barsak kısmı uç-uca dikilir (rezeksiyon+anastomoz)
