Bağırsak Çürümesi (İntestinal Nekroz)
Bağırsaklara giden kanın azalması veya kesilmesi durumunda bağırsaklarda çürüme gelişir. Özellikle ince bağırsaklarda (intestin) görülür. Hayati tehlikesi vardır ve hemen tedavi edilmesi gerekir. Tıp alanında bağırsak çürümesi için İntestinal iskemi, İntestinal İnfarkt ve bağırsak nekrozu terimleri kullanılır.
Barsak neden çürür?
Barsak Çürümesine neden olan bir çok hastalık vardır bunlardan bir kısmı:
- Fıtık: boğulmuş fıtıklarda barsaklara giden kan akımını azaltarak barsak çürümesine neden olabilir. (bkz: Boğulmuş Göbek Fıtığı)
- Yapışıklık (adhezyon): Geçirilmiş ameliyata bağları olarak bağırsak bölümleri arasında yapışıklıklar oluşabilir. Bu durum bazen bağırsak çürümesine yol açabilir.
- Pıhtı (Emboli): kalp ve ana damarlarda oluşan pıhtılar bağırsak damarlarını tıkayarak çürümesine neden olabilir. Bu durum kalp krizleri veya kalp atışı düzensizliği (aritmi, atriyal fibrilasyon AF) olan hastalarda görülebilir.
- Darlık (Tromboz): barsakların atar veya toplar damarlarında oluşan darlıklar (örneğin, yaşlılık, ateroskleroz, karaciğer hastalıkları, kanser,vb.)
- Tansiyon düşmesi (Hipotansiyon): yaşlı veya barsak damarlarında darlık olan hastalarda meydana gelen çok düşük kan basıncı barsak çürümesine neden olabilir.
Barsak çürürse nasıl anlaşılır?
Barsak çürümesinin en önemli belirtisi Karın ağrısı dır. Klinik bulgularla bağdaşmayan çok şiddetli bir karın ağrısı görülebilir (muayene bulgusunda çok fazla hassasiyet olmamasına rağmen!). Bazı durumlarda makattan veya ağızdan kanamalar meydana gelebilir. Bulantı, kusma ve ateş olabilir.
Batın MR – ameliyat öncesi tespit edilen boğulmuş fıtık
Enfeksiyon durumlarında kan testlerinde beyaz küre yüksekliği (WBC↑) ve asit artışı görülebilir (asidoz). Filmlerde barsaklar arasında serbest sıvı görülebilir (bkz: ADBG). Şüpheli durumlarda ise anjiyogram, batın CT ve batın doppler USG yapılabilir.
Bazen belirti ve testlere rağmen tanı ancak ameliyat esnasında konulur.
İlginizi Çekebilecek yazılarım
Bağırsak çürümesi'nin Tedavisi
Bu durumun tek çözümü cerrahi müdahaledir. Müdahalede çürüyen barsak kısmı çıkartılır ve canlı barsak uçları tekrar birbirine dikilir (rezeksiyon + anastamoz). Geç kalındığı durumlarda ameliyat sonrası komplikasyon ve ölüm (morbidite ve mortalite) oranı oldukça yüksektir. Bazı durumlarda karına torba takılabilir (ileostomi ve kolostomi).
Ameliyat sonrası beklentiler (prognoz)
Barsak çürümesi çok ciddi ve acil müdahale gerektiren bir durumdur. Doğru zamanda cerrahi girişim yapılmazsa ölümle sonuçlanabilir. İyileşme durumu çürümenin nedeni, süresi ve hastanın genel sağlık durumu ile orantılıdır. Erken tanı ve tedavi uygulandığı zaman iyi sonuçlar elde edilebilir.
Boğulmuş Fıtık nedir?
Boğulmuş Fıtık
Karın duvarı fıtıklarının en korkulan komplikasyonu “boğulmuş fıtıktır”. Latincesi inarsere ve stangüle hernidir.
Basit fıtık ameliyatları hasta ve hekimi için ne kadar kolay ve sorunsuz ise, boğulmuş fıtık ameliyatları da o kadar zor ve risklidir.
Müdahalesini gerçekleştirdiğimiz bir “boğulmuş fıtık” vakasında çekilen fotoğraflar. Dr.Ertan BEYATLI / İZMİR-2015
Acil cerrahi gerektiren boğulmuş fıtık ameliyatı ile en uygun koşullarda (elektif olarak) yapılan normal fıtık ameliyatları aşağıda kıyaslanmıştır.
Boğulmuş fıtık ameliyatı
- Ani ortaya çıkar ve acil koşullarda yapılır
- Hasta 3-4 gün hastanede yatar
- Maliyet yüksektir ve belli değildir
- Komplikasyon riski yüksektir
- Yama ile onarım sıklıkla risklidir
- Bir bölüm barsak çıkarmak gerekebilir
Elektif fıtık ameliyatı
- En uygun zamanda yapılır
- Hasta aynı gün taburcu olur
- Maliyeti bellidir ve düşüktür
- Komplikasyon riski çok düşüktür
- Yama ile gerilimsiz onarım yapılır
- Karın içine girmek dahi gerekmez
Karın duvarındaki delikten dışarı doğru çıkan barsak, kendi eksenleri etrafında bir kangal gibi dönerse, bir daha karın içine geri girmesi zorlaşabilir. Daha önceleri, sırt üstü yatınca veya elle itince karın içine giren bir fıtığın, uzanmakla veya el yardımıyla kaybolmaması durumunda “boğulmuş“ fıtıktan söz edilebilir:
Boğulmuş Fıtık Evreleri
- EVRE I Boğulmuş fıtık ilk bulgusu, fıtık şişliğinin artık kaybolmamasıdır. Birkaç saat sonra fıtık bölgesinde ağrı başlar. Hasta bir hekime başvurmadığı takdirde, barsak pasajı da duracağı için, hasta aşağıdan gaz ve dışkı çıkaramaz hale gelir. Buna bağlı olarak hastanın ağrıları kramp şeklinde tüm karına yayılır.
- EVRE II Hastanın hastaneye gitmemekte direnmesi durumunda, dar bir delikte sıkışmış olan barsak kan dolaşımı bozulmaya başlar. Bu barsak kangrenine sebep olur (Bağırsak Çürümesi). Bu evrede hastanın lökosit sayısı yükselir ve ağrısı şiddetlenir.
- EVRE III Hastanın hala tedavi olmaması durumunda, kangrene olan barsak bölgesi delinir ve karın içinde yaygın peritonit ortaya çıkar. Hastanın ateşi yükselir, genel durumu bozulur ve sepsis tablosu ile ölüm gelişir.
- EVRE IV Günümüzde artık evre IV hastalara büyük şehirlerde rastlanmamaktadır.
Böyle bir tehdit ile karşı karşıya kalmamak için, en kısa zamanda fıtık ameliyatı olmak gerekir.
1- Batın MR – ameliyat öncesi tespit edilen boğulmuş fıtık kesesi (strangüle ve inkarsere herni) ve içerisinde barsak ansları görülmektedir.
2- Boğulmuş Fıtık – ameliyat masasında çekilen fotoğraf. Fıtık nedeniyle karın duvarındaki düzensizlik ve asimetri dikkat çekmektedir.
3- Boğulmuş Fıtık – Laparotomi sonrası Çürüyen barsak kısmı tespit edildi
4- Bu fotoğrafta canlı ve cansız (çürüyen) barsak kısımları net olarak seçilmektedir. Ameliyatta çürük kısım rezeke ve eksize edildi ve geriye kalan canlı kısımlar birbirine ağızlaştırılarak dikildi (anastomoz)
5- Rezeksiyon sonrası anastamoz hattı. Her iki barsak kısmı canlı olarak görülmektedir.
6- Çıkarılan çürümüş barsak bölümü.
Op.Dr. Ertan BEYATLI ve cerrahi ekibi. İZMİR/2015