Göbek deliği Latincede Umbilicus veya Navel olarak bilinir. Göbeğin altında bulunan dokular göbek kordonunu (Umbilical cord) desteklemektedir.
Göbek Kordonu anne karındaki embriyo ve fetusa plazentadan giden bütün besinleri temin eder. Doğum sonrasında göbek kordonu kesilip klemplenir ve zamanla bölgede ileride göbek deliği olarak adlandırdığımız skar dokusu ve çukurluk oluşur.
Genel olarak, göbek ağrısının en sık görülen 4 nedeni şöyledir:
- kabızlık
- apandisit
- Umbilikal herni, göbek çevresine bastırınca ağrı
- Omfalit (Göbek İltihabı)
Göbek deliği ağrısını iki gruba ayırabiliriz. Göbekle ilgi olan (direkt) ve olmayan (indirekt) hastalıklar. Aslında çoğu göbek ağrısının nedeni göbekle ilgisi olmayan hastalıklardan kaynaklanır.
- Direkt Göbek Ağrısı : Dar ve sıkı kıyafetler, boğulmuş (inkarsere) veya çürümüş (strangüle) fıtık (halk dilinde Göbek fıtığı), göbek iltihabı (Omfalit) ve göbek etrafındaki kaslarda yırtılma sonucunda göbekte doğrdudan ağrı oluşabilir.
- İndirekt Göbek Ağrısı:
- Dolaylı göbek ağrısı (visceral/referred): Karın muayenesinde hastalıklı organ uyarıldığında duyan ağrı anatomik olarak farklı bir bölgede hissedilir. Örneğin Apandiks karnın sağ alt köşesinde yer alır ancak iltihaplandığında (apandisit) karnın sağ alt köşesine elle yapılan basıda ağrı göbek ve çevresinde hissedilir. Ayrıca huzursuz barsak sendromu (İBS) ve mezenter arter iskemisi de benzer ağrıya neden olabilir.
- Yansıyan göbek ağrısı (parietal): Hareketsiz ve sakin bir pozisyonda iken göbek altında olmayan bir organdan göbek ve çevresinde hissedilen ağrıya yansıyan ağrı denir. Örneğin apandisitin ilerleyen dönemlerinde göbek çevresinde hissedilen dolaylı (visceral) ağrı artık sağ alt karın köşesinde de hissedilmeye başlanır (parietal ağrı). Örneğin: apandisit, çölyak hastalığı (gluten enteropati), kabızlık (konstipasyon), kolon kanseri, Crohn’s hastalığı, Umbilikal herni, divertikülit, irritable barsak sendromu (İBS), mezenter arter iskemisi, piyelonefrit, Dalak yırtılması (rüptür), Wilm’s Tümörü (nefroblastom), Meckel Divertikülü
Göbek deliği türleri nelerdir?
Göbek deliğiniz sizi siz yapan eşsiz özelliklerden biridir. Aşağıdakiler bazı yaygın varyasyonlar olsa da, aslında birçok farklı göbek deliği şekli vardır.
Göbek deliği, göbek kordonunun hamilelik sırasında bebeği annesine bağladığı yerin kalıntısıdır. Göbek Düğmesi, kordonun vücuda birleştiği yerdir. Göbek kordonu, büyüyen bir fetüse besin ve oksijen sağlayan birkaç önemli kan damarına sahiptir.
Doğduğunuzda ve artık göbek kordonuna ihtiyacınız kalmadığında, bir doktor (veya bazen bir doktorun yardımcısı veya ebre) göbek kordonunu keser.
Daha sonra üzerine küçük bir kıskaç (klemp) yerleştirdiler. Kalan göbek kütüğü genellikle doğumdan sonra yaklaşık 2 hafta içinde düşer. Geriye kalan, göbek veya göbek deliğiniz, göbek kordonunuzun nereye ve nasıl bağlanmaya karar verdiğinin bir artıklarıdır.
“Çıkık Göbek” şansınızı artıran tıbbi durumlar
Bazı insanlar bebeklik döneminde belirgin ve dışa doğru çıkık göbek deliğine sahip olma olasılıklarını artıran tıbbi durumlara sahip olabilir. Örnekler şunları içerir:
- Göbek fıtığı: göbek deliği etrafındaki kasların düzgün bir şekilde büyümediği zaman göbek deliği dışarı çıkar ve herniyasyona neden olabilir.
- Göbek Granülomu: sert dokunun göbek deliği üzerinde bir kabuk oluşturması ve büyümesi durumudur.
Göbek düğmeleri genellikle bir kişinin boyu veya genel ölçüsü ile orantılı değildir. Örneğin, uzun boylu bir kişinin çok küçük bir göbek deliği olabilirken, kısa bir kişinin görece daha büyük bir göbek deliği olabilir.
Hamilelik göbek deliğinizi değiştirebilir mi?
Hamilelik, rahmin göbek deliğine ekstra baskı yapmasına neden olabilir. Göbek deliği esasen karındaki zayıf bir nokta olduğu için, ekstra basınç, “karın içi” göbek deliğinin “ayak” olmasına neden olabilir. Ancak bu durum genellikle bir kadın doğum yaptıktan sonra eski haline geri döner.
Bazı kadınlar göbek deliğinin hamilelikten sonra şekil değiştirdiğini fark eder. 2010 tarihli bir makaleye göre, genellikle göbek deliği “daha kısa” veya daha az dikey görünecektir. Ayrıca göbek deliği daha geniş veya daha yatay görünebilir.
Ya göbek deliğimi beğenmezsem?
Estetik açıdan daha hoş bir göbek deliği elde etmenize yardımcı olabilecek birkaç plastik cerrahi yaklaşımı vardır. Bir cerrah mevcut göbek deliğinizi revize ettiğinde, ameliyata göbek ameliyatı diyorlar.
Yeni bir göbek deliği oluşturmak için ameliyat yaptıklarında (doğumda veya daha sonraki bir dönemde ameliyatınız yoksa), bu işleme neoumbilikoplasti diyorlar.
Doktorlar bu işlemi lokal veya genel anestezi altında gerçekleştirebilirler. Doktorunuz sizinle birlikte hedeflerinizi dikkatlice gözden geçirir ve ameliyattan sonra göbek deliğinizin boyut, şekil veya konumunun nasıl değişebileceğini açıklar.
